“Βασικά…έχω διαβάσει πιο πολύ αρχαιολογία, απ᾽ ό,τι ψυχολογία, μέχρι τον πόλεμο μια φορά τον χρόνο, κι ύστερα παραπάνω από μια φορά πέρναγα στη Ρώμη μερικές μέρες ή βδομάδες”, ομολογεί ο Freud στον Stefan Zweig.¹

Τον Απρίλη του 2023, επισκέφτηκα την τελευταία κατοικία του Freud στο Λονδίνο. Εκεί έζησε τον τελευταίο χρόνο της ζωής του σαν πρόσφυγας το 1938, εγκαταλείποντας την Αυστρία για να γλιτώσει από τους Ναζί.

Περπατώ στο σπίτι όπου έζησε ο “πατέρας της ψυχανάλυσης” και προσπαθώ να συλλέξω πληροφορίες για ποιος πραγματικά ήταν, τι τον ενέπνευσε; τι τον δυσκόλεψε; Η μνήμη μου με γυρνά σε άλλες παλιές επισκέψεις – στο μπλε σπίτι της Frida Kahlo στην πόλη του Μεξικού, στο σουρρεαλιστικό σπίτι του Dali στο Port Lligat, στο σπίτι του Charlie Chaplin, και στην οικία & ατελιέ του Έλληνα ζωγράφου Παναγιώτη Τέτση. Όλα αυτά τα σπίτια, τώρα είναι πια μουσεία, κι όμως με τη βοήθεια της φαντασίας μου κάθε δωμάτιο μου μαρτυρά ποιος/α ήταν ο Freud, η Frida, o Charlie, o Τέτσης;

Ο Freud ήταν συλλέκτης αρχαίων. Σε κάθε γωνιά του γραφείου του ένα αντικείμενο από το βαθύ παρελθόν “Είναι καταγοητευμένος με την αναλογία ανάμεσα στο ιστορικό πεπρωμένο της Πομπηίας και στα ψυχικά φαινόμενα που του ήσαν οικεία – ο ενταφιασμός μέσω της απώθησης και η ανασκαφή μέσω της ανάλυσης”². Φαντάζομαι τους θεραπευόμενούς του, να μπαίνουν στο γραφείο του, ένας ιερός τόπος με αρχαία σύμβολα, πανανθρώπινα, και να συνδέονται με το δικό τους ασυνείδητο, και η ψυχή τους να αφήνεται, να ανοίγει και να μοιράζεται το παραλήρημά της.